NON-SCHILDERIJ

Petrus, Non Schilderij, acryl en potlood op doek, 30x40 cm, januari 2015

Wat je op bovenstaand schilderijtje ziet, is wat je krijgt: 7 verticale lijnen en 5 horizontale zwart/grijze potloodlijnen die het doek van 30 X 40 cm in 48 niet helemaal gelijke vakken verdelen. Die vlakken zijn onnauwkeurig met witte verf beschilderd. Op de afbeelding is dat niet te zien maar het is wel zo. Het schilderij is ook al geen voorbeeld van ambachtelijke teken of verfkunst. Kan de maker van dit schilderij wel tekenen of schilderen? Dit schilderij geeft geen antwoord op die vraag.  

Het schilderij stelt niks voor behalve dan de 48 wit geschilderde vakken op een wit doek. Dat voelt ongemakkelijk. We zijn gewend aan schilderijen waarop wat te zien is of waarop we op zijn minst aanwijzingen krijgen van wat we ons er bij zouden moeten of kunnen voorstellen. Dat alles doet dit schilderij niet. Het is een Non-schilderij, een ontkenning van de schilderkunst zoals we die kennen. Het verwijst zelfs niet eens naar een of meer kleuren die ons zouden kunnen helpen betekenis aan het schilderij te geven. De lijnen zijn ook zonder betekenis behalve dat ze naar elkaar verwijzen als 48 vakken. 

Het schilderij is niks anders dan wat het is. Het is een schilderij zonder verwijzing naar een buitenwereld of een voorstelling van iets of iemand. De enige afgeleide verwijzing is naar de mens. Want ook al staat er geen mens op het schilderij afgebeeld, het kan toch alleen maar door een mens gemaakt zijn. Dieren en planten schilderen niet. Alleen mensen doen dat. Dus als het schilderij over een miljoen jaar gevonden zou worden door een volledig nieuwe of compleet andere beschaving dan de onze, dan zou men in ieder geval kunnen vaststellen dat men te doen heeft met een door mensen gemaakt voorwerp.

Maar wat moet het voorstellen? Daar kan men dan alleen maar naar raden. Is het een magisch schilderij bedoeld om het ongeluk te bezweren? Is een geluk brengende talisman voor boven de bank? Is het een eerbetoon aan een of andere god of meerdere goden? Stelt elk vak soms een god voor? Zijn de kwetsbare zwart/grijze lijnen die van het lot dat de goden of wie weet de mensen verdeeld? Of verwijst het schilderij naar een zekere orde? Een magische of religieuze orde van 48 vakken gemaakt door 12 lijnen? Gaat het misschien om de getallen 7 en 5, of 12 en 48 of 12 maal 48? Zijn het magisch getallen of maten die wellicht verwijzen naar het universum, de aarde of een ander deel van het heelal? 

Ondanks dat er dus eigenlijk niks te zien is op het schilderij en het als kunstvorm niet te beoordelen valt, staat het Non-schilderij open voor allerlei uitleg nu en over een miljoen jaar. Het kan mythisch, magisch, religieus, mathematisch of kosmisch bedoeld zijn. Het Non-schilderij opent een wereld van mogelijkheden zonder ook maar naar een mogelijkheid te verwijzen. Met onze geest kunnen we al die mogelijkheden tot uitleg verkennen. Het Non-schilderij is een geestelijk schilderij. Het kan ons helpen de hokjesgeest en andere ongewenste vervuiling in ons hoofd te verwijderen.