AFRIKA VOOR BOVEN DE BANK

Soms loop je zo maar tegen een onderwerp aan voor een blog. Zo ook zondag op mijn korte zwerftocht door de Kloosterstraat in een veel te druk Antwerpen. De Kloosterstraat is de straat waar vooral Nederlanders bij Nederlandse pseudo-antiqairs goedkope rommel voor teveel geld kopen. Ik sta altijd weer verbaasd als ik zie wat voor een prijzen mensen betalen voor dingen die binnen een paar jaar weer op marktplaats staan als achterhaald en uit de tijd. Het tempo waarmee de waan van de dag wisselt, lijkt steeds hoger te worden maar dat zal wel te maken hebben met dat ik ouder wordt.

Ik kwam terecht in een fototentoonstelling van Eddy van Gestel van wie ik nog nooit wat gezien had. Maar dat kan aan mij liggen, ik let ook niet altijd goed op. Foto's in supergroot formaat van Afrikanen, vooral vrouwen, mooie vrouwen met een beetje blote borsten of anderszins bloot. Er lag een verzorgde, gratis brochure met al even zorgvuldig afgedrukte foto's bij. De marketing mag blijkbaar wat geld kosten. De prijzen van de foto's zijn er dan ook naar, al hoewel voor kunst wordt tegenwoordig veel, soms belachelijk veel betaald.

Want het gaat hier om kunstzinnige foto's. Ik citeer uit de brochure die naar ik aanneem vanwege de wereldwijde marketing in het Engels is: “Over the years his style has become more serene and restrained, stripped of any excess, complex perspectives and difficult angels.To him photography is a quest for a magical and mysterious world, where there's a very fine line between reality and impression. And though the pictures in this collection have that unmistakable “touch of Africa”, they exude a universal atmosphere so they transcend the ethnic photography category.” Goed, dat gaat zo nog een paar regels door om af te sluiten met “This is certainly true for this collection of photographs, which highlights Africa and the fragile authenticity of the Black Continent.”

Kort door de bocht gezegd, lezen we hier weer de aloude humbug over Afrika als het mysterieuze continent waar magie en realiteit maar nauwelijks van elkaar gescheiden zijn. Dat de foto's “een touch of Africa “ hebben is nogal wiedes, er staan namelijk alleen maar negers, negerinnen en Afrikaanse landschappen op. Het is interessant doenerij. Je zegt toch ook niet dat de foto's van Helmut Newton een “touch of Europe” hebben?

Je kunt de foto collectie van Van Gestel best wel in een zin weergeven: Hij esthetiseert de Afrikanen en het Afrikaanse landschap met de gebruikelijke fotografische middelen als compositie, donker en licht, contrast enz. Zijn naaktfoto's van vrouwen zijn net als de gebruikelijke commerciële naaktfoto's. Ze drukken eerder het heimelijk verlangen uit naar het seksuele avontuur, wat in Afrika natuurlijk extra spannend is, maar zeggen niets over de vrouw in kwestie.Van Gestel zelf doet daar gelukkig verder ook niet moeilijk over. Hij zegt in zijn brochure dat hij de kijker wil beroeren “without to much fuss, as if he were enjoying a glass of the finest wine, or admiring the lines of a building or the curves of a beautiful woman.” De werkelijkheid omtoveren tot een schoonheidsbeleving, dat is wat Van Gestel in navolging van de meeste fotografen doet.

Dat zien de mensen graag, mooie dingen. Er is al genoeg lelijks in de wereld. Bovendien kun je mooie foto's van mooie dingen boven de bank hangen. De foto's van Van Gestel zijn gewoon maar ook weer niet (met dank aan Afrika), niet te erotisch maar wel weer sensueel genoeg (naaktfoto's staan overigens niet in de genoemde brochure) en avontuurlijk zonder gevaarlijk te zijn. Een goed gespreksonderwerp bij een mooi glas wijn. Daar is niks op tegen maar dat is niet zoals ik Afrika heb leren kennen. Nou ja, stukken van Afrika want het is een ongelooflijk groot en uitgestrekt continent. Ik weet niet of dat Afrika wat ik heb leren kennen nou wel zo geschikt is om boven de bank te hangen, al heb ik er ook veel schoons gezien en ontdekt, soms in de eenvoudigste dingen. Maar ja, zo heeft ieder zijn Afrika.